Μ. Δανέζης, Η θρησκευτική όψη της οικονομικής κρίσης

Στις Προτεσταντικές οικονομικές θέσεις της Γερμανίας οφείλεται η Ευρωπαϊκή κρίση «Χρέους».
Εμανουέλ Μακρόν

Δεν είναι δυνατόν μια «Οικονομίστικη» Γερμανική Θεολογική Ιδεοληψία να οδηγήσει εκ νέου την Ευρώπη σε μια μεσαιωνική σύγκρουση. Πριν μερικές εβδομάδες παρουσιάζοντας όλα τα δεδομένα τα οποία στοιχειοθετούσαν τον «Ανορθολογισμό του Δυτικού Πολιτισμού»,
(https://www.youtube.com/watch?v=QRho4GTKx5Y) καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η επικρατούσα «ακατανόητη τρέλα» η οποία οδηγεί τα Ευρωπαϊκά Έθνη σε μια τεράστια κοινωνική και οικονομική διάλυση, οφείλεται σε μια εκ νέου ακραία εθνικιστική προσπάθεια της Γερμανίας να επιβάλει τα πλέον ακραία θεολογικά Προτεσταντικά δόγματα στο επίπεδο των ανθρώπινων σχέσεων, της οικονομίας και της κοινωνικής συγκρότησης. Με το συμπέρασμα αυτό αρκετοί διαφώνησαν θεωρώντας το, αν μη τι άλλο, μακριά από την πραγματικότητα. Δυστυχώς όμως την άποψη αυτή υποστήριξε ο γάλλος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Εμανουέλ Μακρόν, όταν ήταν Υπουργός Οικονομικών, τονίζοντας ότι αυτό πρέπει να τερματισθεί. Για το θέμα αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον να διαβαστεί το άρθρο «Η θρησκευτική διάσταση της οικονομικής κρίσης (Προτεστάντες εναντίον Καθολικών)» στην διεύθυνση: https://goo.gl/sdTGeF)

Στις Προτεσταντικές οικονομικές θέσεις της Γερμανίας οφείλεται η Ευρωπαϊκή κρίση «Χρέους».
Εμανουέλ Μακρόν. Για «θρησκευτικό πόλεμο» στην Ευρώπη για το χρέος, μεταξύ των Καλβινιστών και των Καθολικών, έκανε λόγο ο γάλλος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Εμανουέλ Μακρόν, όταν ήταν Υπουργός Οικονομικών, τονίζοντας ότι αυτός πρέπει να τερματισθεί. Πέντε αιώνες αφού η προτεσταντική μεταρρύθμιση βύθισε την Ευρώπη σε μία θρησκευτική σύγκρουση και επτά δεκαετίες μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μακρόν διετύπωσε την θέση ότι οι κατεστημένες Προτεσταντικές θέσεις για την οικονομική και τη δημοσιονομική πολιτική αποτελούν το μεγαλύτερο εμπόδιο σε μία γνήσια ενότητα σήμερα.

Όπως μεταδίδει το πρακτορείο Bloomberg, ο Μακρόν ανέπτυξε την προσέγγισή του για τα οικονομικά προβλήματα της Ευρωζώνης σε συνέδριο γερμανών διπλωματών, αναφερόμενος στους καλβινιστές από τη μία πλευρά, που επιπλήττουν όσους έχουν χρέη, και τους πολύ ελαστικούς καθολικούς από την άλλη πλευρά. Οι δύο πλευρές, σημειώνει το Bloomberg, αντανακλούν τη νοητή διάκριση μεταξύ των καθοδηγούμενων από τη Γερμανία οπαδών της δημοσιονομικής πειθαρχίας στον Βορρά και του πιο χρεωμένου Μεσογειακού Νότου. Μιλώντας στο Βερολίνο, ο Μακρόν στην αρχή κέντρισε τους καλβινιστές, λέγοντας: «Κάποιοι άνθρωποι, κάποια κράτη-μέλη, χρεοκόπησαν. Δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους. Θα πρέπει να πληρώνουν έως το τέλος της ζωής τους» είπε. Στο αντίθετο άκρο είναι οι καθολικοί, «σαφώς η Γαλλία είναι στην πλευρά αυτή», με μια πιο χαλαρή προοπτική όσον αφορά τη σπατάλη. «Χρεοκοπήσαμε, αλλά πάμε στην εκκλησία, εξηγούμε την κατάσταση και μπορούμε να ξεκινήσουμε την επόμενη ημέρα μία άλλη εβδομάδα» δήλωσε ο Μακρόν. «Μάλλον θα πρέπει να βρούμε την ισορροπία μεταξύ των δύο αυτών προσεγγίσεων» σημείωσε ο Μακρόν. Πέντε αιώνες αφού η προτεσταντική μεταρρύθμιση βύθισε την Ευρώπη σε μία θρησκευτική σύγκρουση και επτά δεκαετίες μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μακρόν δήλωσε ότι οι κατεστημένες θέσεις για την οικονομική και τη δημοσιονομική πολιτική αποτελούν το μεγαλύτερο εμπόδιο σε μία γνήσια ενότητα σήμερα.
Το αποτέλεσμα είναι μία ασυμφωνία στο τραπέζι των συνεδριάσεων στις Βρυξέλλες, με τους καλβινιστές να ευνοούν αυστηρότερους προϋπολογισμούς και τους καθολικούς να προσφέρουν συγχώρεση για την παραβίαση των κανόνων «με αυτό το είδος της βήμα-βήμα προσέγγισης, βρίσκοντας μία λύση, αλλά την τελευταία στιγμή» δήλωσε ο Μακρόν.
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

πηγή: FB

ΜΥΘΑΓΩΓΙΑ - MYTHAGOGIA: Οι Νταγιουάν, οι Μεγάλοι Ίωνες στην Κίνα

Πηγή: ΜΥΘΑΓΩΓΙΑ - MYTHAGOGIA: Οι Νταγιουάν, οι Μεγάλοι Ίωνες στην Κίνα:

Ταπισερί Ελληνιστικής περιόδου το οποίο χρονολογείται περίπου από τον 3ο αιώνα π.χ, έως τον 4ο μ.χ. Βρέθηκε σε ανασκαφές που έγιναν το 1983–1984 a, 30 km Δυτικά του Hotan (Khotan), στην Tarim Basin. Εκτίθενται στο Μουσείο Xinjiang, Ürümqi, China.

Οι παραστάσεις απεικονίζουν ένα πολεμιστή με γαλάζια μάτια ο οποίος κρατάει ακόντιο, ενώ στο μέτωπο του φέρει σύμβολο βασίλειο της Ελληνιστικής περιόδου, και ένα Κένταυρο. Η τοιχογραφία αποτελεί πειστήριο των επαφών που είχαν τα Ελληνιστικά βασίλεια με την Κίνα, τον 3ο πχ. αιώνα.

Οι Νταγιουάν ή Ταγιουάν (Κινέζικα: 大宛, pinyin Dàyuān, Μεγάλοι Ίωνες) ήταν λαός στην τοποθεσία της κοιλάδας Φεργκάνα στην Κεντρική Ασία, ο οποίος περιγράφεται στα Κινεζικά ιστορικά έργα των Γραπτών του Μεγάλου Ιστορικού.

Οι Κινεζικές μαρτυρίες, περιγράφουν τους Νταγιουάν ως κατοίκους οχυρωμένων πόλεων με τους ίδιους να έχουν Καυκάσια χαρακτηριστικά, και οι τρόποι και έθιμα τους να είναι πανομοιότυποι με τους κατοίκους του Ελληνικού βασιλείου της Βακτριανής, ένα Ελληνιστικό βασίλειο το οποίο κυβερνούσε την περιοχή της Βακτρίας, νοτιότερα, στην περιοχή που αντιστοιχεί στο σημερινό βόρειο Αφγανιστάν.

Οι Νταγιουάν περιγράφονται επίσης ως ικανοί τεχνίτες καθώς και πως έτρεφαν ιδιαίτερη αγάπη στο κρασί. Οι Νταγιουάν, ήταν πιθανώς οι απόγονοι των Ελλήνων αποίκων και στρατιωτών οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή το329 π.Χ. μέσω των εκστρατειών του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και αργότερα μετακινήθηκαν βορειότερα από την Αλεξάνδρεια την Εσχάτη, ευημερώντας παράλληλα με τα Ελληνιστικά βασίλεια των Σελευκιδών και των Ελληνοβακτρών, μέχρι που απομονώθηκαν από τους νότιους πληθυσμούς λόγω των μαζικών μεταναστεύσεων των Τόχαρων περίπου το 160 π.Χ. από τα βόρεια της Κίνας. 

Φαίνεται πως η ονομασία Γιουάν, ήταν απλώς μια μεταγραφή της Ινδικής λέξης Γιόνα ή Γιαβάνα, η οποία χρησιμοποιούνταν σε όλη την Ασία για να περιγράψει τους Έλληνες(Ίωνες), έτσι το Τα-γιουάν παίρνει τη σημασία του Μεγάλοι Ίωνες.

Η αλληλεπίδραση μεταξύ των Νταγιουάν και των Κινέζων είναι ιστορικά κρίσιμη, καθώς αντιπροσωπεύει μια από τις πρώτες κύριες επαφές μεταξύ ενός αστικοποιημένου δυτικού πολιτισμού και του Κινεζικού, προλειαίνοντας το έδαφος για τον μετέπειτα σχηματισμό του Δρόμου του Μεταξιού, ο οποίος έγινε ο συνδετικός κρίκος μεταξύ Ανατολής και Δύσης κατά τις εμπορικές και πολιτιστικές ανταλλαγές που ξεκίνησαν από τον 1ο αιώνα π.Χ. και συνεχίστηκαν έως τον 15ο αιώνα.

Περίπου στο 130 π.Χ., το χρονικό σημείο των ταξιδιών του Ζανγκ Κιουάν στην Κεντρική Ασία, οι Νταγιουάν περιγράφονται ως οι κάτοικοι μιας τοποθεσίας που αντιστοιχεί στη Φεργκάνα, στη μακρινή δύση της Κινεζικής αυτοκρατορίας.

“Η πρωτεύουσα του βασιλείου των Νταγιουάν είναι η πόλη της Γκουισάν [Khujand], απομακρυσμένη από το Τσανκάν στα 12,550 λι [κινέζικη μονάδα μέτρησης] . Το βασίλειο περιέχει 60.000 οικογένειες, και ο πληθυσμός του είναι 300.000, με 60.000 εκπαιδευμένους στρατιώτες, έναν αντιβασιλέα, και ένα πρίγκηπα ως Εθνικό Βοηθό. Η έδρα του κυβερνήτη βρίσκεται στα ανατολικά σε απόσταση 4,031 λι.” (Han Shu)

Στα νοτιοδυτικά τους υπήρχαν οι περιοχές των Γουεζί Τόχαρων, με τους Ελληνοβάκτριους να βρίσκονται ακόμα πιο νότια, πέρα από τον Ώξο“ Η μεγάλη Γουέ-τσι [Yueh-chih] βρίσκεται περίπου 2000 ή 3000 λι δυτικά των Νταγιουάν, κατοικούν στα βόρεια του ποταμού Κουέι [Kuei, Ώξος]. Στα νότια τους υπάρχει η Νταξία [[[Βακτριανή]]], στα δυτικά οι ΑνξίςΠάρθες, στα βόρεια οι Κανγκτζού Σογδιανοί.” (Shiji, 123.5b)

Η εξιστόρηση συνεχίζει λέγοντας πως οι Τόχαροι αρχικά κατοικούσαν στην λωρίδα της Γκανσού (κεντρική Κίνα), πριν να νικηθούν από τους Χιονγκ-νου του Μάο-τουν και αργότερα επίσης από τον γιο του το 176 π.Χ., κάτι που τους ανάγκασε να υποχωρήσουν πέρα από την περιοχή των Νταγιουάν και να επανεγκατασταθούν στη Δύση πάνω στις όχθες τουποταμού Ώξου, μεταξύ της περιοχής των Νταγιουάν και της Βακτρίας στο νότο. Τα έθιμα των Νταγιουάν αναφέρονται πως είναι πανομοιότυπα με αυτά των Ελληνοβακτριανών στο νότο, οι οποίοι είχαν ιδρύσει το Ελληνικό βασίλειο της Βακτριανής.

“Τα έθιμα τους [των Βακτρίων] είναι τα ίδια με αυτά των Νταγιουάν. Οι άνθρωποι έχουν σταθερές κατοικίες και ζουν μέσα σε οχυρωμένες πόλεις και κανονικά σπίτια όπως οι Νταγιουάν. Δεν έχουν μεγάλους βασιλείς ή αυτοκράτορες, αλλά παντού μέσα στις οχυρωμένες πόλεις τους έχει η κάθε μια τον δικό της μικρό βασιλιά.” (Shiji, 123.3b).

Περιγράφονται ως αστικοί πληθυσμοί, σε αντίθεση με τους πληθυσμούς των Τόχαρων, Γουσούν (Wusun) ή τους Χιονγκ-νου οι οποίοι ήταν όλοι νομάδες.

“Έχουν οχυρωμένες πόλεις και σπίτια, οι μεγάλες και οι μικρές πόλεις τους ανήκουν, εβδομήντα στον αριθμό, περιέχουν συνολικό πληθυσμό μερικών εκατοντάδων χιλιάδων…Υπάρχουν πάνω από εβδομήντα άλλες πόλεις στη χώρα.” (Han Shu)

Ο Στζί σχολιάζει την Καυκάσια εμφάνιση και τον πολιτισμό των ανθρώπων στη γη των Νταγιουάν:

"Ο Ζανγκ Κιουάν αφήνει τον αυτοκράτορα Χαν Γουντί, αναχωρώντας για την εξερεύνησή του στην Κεντρική Ασία από το 138 έως το 126 π.Χ., ζωγραφική σπηλαίου του Μογκάο".

Αν και τα κράτη από το Νταγιουάν μέχρι την Άνξι [Βακτριανή] μιλάνε αρκετά διαφορετικές γλώσσες, τα έθιμα και οι τρόποι τους είναι γενικά παρόμοια και οι γλώσσες τους αλληλοκατανοητές μεταξύ τους. Οι άνδρες έχουν όλοι βαθουλωτά μάτια και πυκνά γένια και μουστάκια. Είναι έμπειροι στο εμπόριο και θα παζαρέψουν μέχρι και το κλάσμα ενός λεπτού στην τιμή. Οι γυναίκες τυγχάνουν μεγάλου σεβασμού, και οι άντρες αποφασίζουν παίρνοντας υπ'όψιν την γνώμη των γυναικών τους Ήταν σπουδαίοι τεχνίτες και εκτιμούσαν πολύ το κρασί:

“Συνεχώς οι Νταγιουάν φτιάχνουν κρασί από τα σταφύλια. Οι πλούσιοι ανάμεσα τους αποθηκεύουν ως και 10,000 πέτρες[μονάδα μέτρησης βάρους, stone, 10.000 ισούνται με 63.5 τόνους] και παραπάνω στα κελάρια τους, και το κρατάνε για αρκετές δεκάδες χρόνια χωρίς να χαλάει. Στους ανθρώπους αυτούς αρέσει το κρασί.” (Shiji, 123).

Σύμφωνα με τον Στζί, τα σταφύλια και η αλφάλφα εισήχθησαν στη Κίνα από τους Νταγιουάν μετά το ταξίδι του Ζανγκ Κιουάν:

"Οι περιοχές γύρω από το Νταγιουάν φτιάχνουν κρασί από σταφύλια, και οι πιο οικονομικά επιφανείς κρατάν ως και 10,000 ή περισσότερα πίκουλ αποθηκευμένο. Μπορεί να κρατηθεί για ως είκοσι με τριάντα χρόνια χωρίς να χαλάσει. Οι άνθρωποι αγαπούν το κρασί και τα άλογα το αλφάλφα. Οι αντιπρόσωποι του Χαν επέστρεψαν φέρνοντας σταφύλια και αλφάλφα σπόρους στην Κίνα και ο αυτοκράτορας για πρώτη φορά δοκίμασε να φυτέψει τα φυτά αυτά σε γόνιμο έδαφος. Αργότερα, όταν ο Χαν απέκτησε μεγάλο αριθμό των "ουράνιων αλόγων" και οι αντιπρόσωποι από άλλες χώρες άρχισαν να καταφθάνουν με τις συνοδείες τους, η γη σε όλες τις πλευρές των καλοκαιρινών παλατιών και πύργων αναψυχής του αυτοκράτορα ήταν φυτεμένη με σταφύλια και αλφάλφα τόσο μακριά όσο μπορεί να δεί το μάτι."

The Science of Happiness

University of Berkley

The Science of Happiness: A free online course exploring the roots of a happy, meaningful life. Next session starts Sept. 5, 2017.
The free eight-week course explores the roots of a happy and meaningful life through science and practice. Students will engage with some of the most provocative and practical lessons from the latest research, discovering how cutting-edge research can be applied to their own lives. The course is divided into eight one-week segments, with an additional week in the middle for a midterm and an extra week at the end for a final exam, though students have six months to complete the material at their own pace if they wish.

Σωκράτης, Λάο Τσε, Καστοριάδης: το φιλοσοφικό και πολιτικό βάθος της Αντιγόνης

O Σωκράτης (Αλωπεκή, Αρχαία Αθήνα, 470 π.Χ./469[4] – Αρχαία Αθήνα, 399 π.Χ.) ήταν Έλληνας Αθηναίος φιλόσοφος, μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ελληνικού και παγκόσμιου πνεύματος και πολιτισμού και ένας από τους ιδρυτές της Δυτικής φιλοσοφίας.

Ο Σωκράτης, όπως και ο Πυθαγόρας, δεν άφησε κανένα σύγγραμμα, γι' αυτό και είναι πολύ δύσκολο να καθοριστεί ακριβώς το περιεχόμενο της φιλοσοφίας του. Ότι είναι γνωστό για τον Σωκράτη προήλθε κυρίως από όσα έγραψαν οι μαθητές του σχετικά με αυτόν, καθώς και ορισμένους συγγραφείς που επικεντρώθηκαν στη μελέτη της προσωπικότητάς του. Κατά τον Σωκράτη ο Θεός δεν φιλοσοφεί, γιατί κατέχει τη σοφία, φιλοσοφεί όμως ο άνθρωπος, που η ύπαρξή του είναι πεπερασμένη.

Ο Λάο Τσε (κινεζικά: 老子, πινγίν: Lǎozǐ, επίσης Lao Tzŭ, Lao Tse ή Laotze) είναι ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα της κινέζικης φιλοσοφίας. Σύμφωνα με την κινέζικη παράδοση, έζησε κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. Πολλοί ιστορικοί τοποθετούν τη ζωή του στον 4ο αιώνα π.Χ. την περίοδο δηλαδή των “εκατό σχολών σκέψης” ενώ άλλοι αμφισβητούν την ιστορική του ύπαρξη.

Στο Τάο Τε Τσινγκ ο Λάο-τσε ανέπτυξε την έννοια του Τάο, της ύστατης οδού της φύσης, και την εφάρμοσε σε κάθε τομέα ανθρώπινης δραστηριότητας.


«[Υπήρχε] κάτι που σχηματίστηκε μυστηριωδώς,

Που γεννήθηκε πριν από τον ουρανό και τη γη. . . .

Ίσως είναι η μητέρα δέκα χιλιάδων πραγμάτων.

Δεν ξέρω ποιο είναι το όνομά του.

Το ονομάζουμε Τάο».—Κεφάλαιο 25.


«Όλα τα πράγματα απορρέουν από το Τάο.

Τρέφονται από την Αρετή [Τε].

Πλάθονται από την ύλη.

Διαμορφώνονται από το περιβάλλον.

Έτσι, τα δέκα χιλιάδες πράγματα σέβονται όλα τους το

Τάο και τιμούν την Αρετή [Τε]».—Κεφάλαιο 51.

«Καλύτερα να βάλεις λιγότερο παρά να γεμίσεις μέχρι το χείλος.

Τρόχισε πάρα πολύ τη λεπίδα, και η κόψη σύντομα θα εξασθενήσει.

Μάζεψε σε μια αποθήκη χρυσάφι και νεφρίτη, και κανείς δεν θα μπορεί να την προστατέψει.

Διεκδίκησε πλούτη και τίτλους, και θα επακολουθήσει συμφορά.

Παραιτήσου όταν ολοκληρωθεί το έργο.

Αυτή είναι η οδός του ουρανού».—Κεφάλαιο 9.


…...………...…...…...



Η Αντιγόνη του Σοφοκλή συγκέντρωσε και εξακολουθεί να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον πολλών και σημαντικών διανοητών. Ανάμεσα σε αυτούς είναι ο Χέγκελ, ο Χάιντεγκερ και ο Καστοριάδης. Πρόκειται στ’ αλήθεια για μια τραγωδία που φέρει τον άνθρωπο στο κέντρο του ιστορικού του πεπρωμένου και τον καθιστά πρωταγωνιστή αυτού του πεπρωμένου. Ακριβώς επειδή πρόκειται περί ενός πολυσήμαντου έργου, οι εκάστοτε φιλοσοφικές περί αυτό ερμηνείες δεν μπορεί να είναι ταυτές μεταξύ τους, αλλά ούτε και οριστικές. Στο παράδειγμα έτσι των τριών προαναφερθέντων φιλοσόφων έχουμε τρεις διαφορετικές ερμηνείες, σχετικές με τον καιρό τους και με τις αντίστοιχες λογικές συνάφειες που θέλουν να αναδείξουν οι συγκεκριμένοι φιλόσοφοι. Εάν λάβουμε υπόψη ότι ο Σοφοκλής επιχειρούσε να παραστήσει τους ανθρώπους, όπως όφειλαν να είναι, τότε οι τραγωδίες του, στον ένα ή στον άλλο βαθμό, περιέχουν δέσμες ιδεών, ιδεωδών, ρήσεων και λόγων που η σημασία τους υπερβαίνει τα καθορισμένα έργα και διαχέεται μέσα στην ιστορία ωςστοχαστική δυνατότητα του ανθρώπου να αντιμάχεται τους περιορισμούς της εξωτερικής-άμεσης ύπαρξής του και να έρχεται προς εαυτόν. Ο Καστοριάδης, με τις ερμηνείες του, αξιοποιεί αυτή την πνευματική δυναμική της τραγωδίας για να σκεφτεί τον άνθρωπο, τον ανθρώπινο κόσμο ως ένα δημιουργικό και αυτο-δημιουργούμενο Είναι εντός ενός εκάστοτε συγκεκριμένου ιστορικο-κοινωνικού χώρου.

§2

Όπως παρατηρεί ο ίδιος, η Αντιγόνη του Σοφοκλή είναι «η τραγωδία με το μεγαλύτερο πολιτικό βάθος». Τι εννοεί με τη φράση αυτή; Εννοεί πως το εν λόγω έργο σχετίζεται, όσο κανένα άλλο, με την ουσία της πόλεως και με την πολιτική της έκφραση, ήτοι την πολιτική εξουσία. Ο Κρέων είναι ο κατ’ εξοχήν εκφραστής αυτής της πολιτικής εξουσίας υπό τη φαινομενικότητα τουυπερασπιστή της νομιμότητας [=του ανθρώπινου νόμου]. Και η Αντιγόνη; Με βάση τις καθιερωμένες ερμηνείες παριστάνεται να υπερασπίζεται τον θείο νόμο έναντι του προαναφερθέντος ανθρώπινου νόμου. Όπως σημειώνει ο Καστοριάδης, «διάφοροι ερμηνευτές επιχείρησαν να διαβάσουν την Αντιγόνη ως λίβελλο ενάντια στον ανθρώπινο νόμο και υπέρ του θείου», στην καλύτερη περίπτωση «ως απεικόνιση της διαμάχης» ανάμεσα σε αυτούς τους νόμους. Ο φιλόσοφος δεν αρνείται αυτή τη διαμάχη, μάλιστα την αξιολογεί ως δρώσα δύναμη της πλοκής του έργου και ως την πιο αισθητή όψη του. Ωστόσο, το σπινθηροβόλο βλέμμα του διακρίνει πίσω από το προφανές αυτής της διαμάχης αρκετές άλλες δυνατότητες συνάφειας, δυνάμει των οποίων η Αντιγόνη εκπροσωπώντας τον θείο νόμο εκπροσωπεί συγχρόνως και την υπεράσπιση τηςπατρίδας, καθώς μια τέτοια υπεράσπιση για τους Έλληνες, σύμφωνα με τον φιλόσοφο, δεν ταυτίζεται μόνο με τον ανθρώπινο νόμο, αλλά και με τον θείο.


§3
Η ιδέα ότι η Αντιγόνη εκπροσωπεί μόνο τον θείο νόμο διαψεύδεται και από τα λεγόμενά της στο τέλος του έργου (στ. 908–915), σύμφωνα με τα οποία επιμένει να θάψει τον αδελφό της, γιατί είναιμοναδικός και αναντικατάστατος, σε αντίθεση με την περίπτωση θανάτου του συζύγου, οπότε θα μπορούσε να παντρευτεί άλλον. Η εμμονή στη μοναδικότητα του αδελφού είναι καθαρά επίγειο χαρακτηριστικό και εντός του κοινωνικού κόσμου ισχύουσα αρχή ζωής. Συγχρόνως όμως, μια τέτοια εμμονή παραπέμπει στην έμμονη αγάπη της Αντιγόνης προς τον αδελφό της έναντι της έμμονης αγάπης του Κρέοντα προς την εξουσία. Τι συμβαίνει εδώ; Ο Καστοριάδης επεξηγεί: Πρόκειται για δυο αφηρημένες αρχές, οι οποίες ενσαρκώνουν εκλογίκευση προσωπικών παθών. Τα πάθη αυτά, ριζωμένα στην ψυχή και στο νου τους, προσδιορίζουν αμφότερους του πρωταγωνιστές ως τραγικά πρόσωπα μονοδιάστατης δράσης: το καθένα κινείται στα δικά του περιορισμένα και παθολογικά όρια, χωρίς να είναι σε θέση να ακούσει ή να προσχωρήσει στοιχειωδώς στην άποψη του άλλου. Η τραγωδία, επομένως, Αντιγόνη δεν θέλει να μας δείξει την ανωτερότητα του θείου νόμου απέναντι στον ανθρώπινο, αλλά την ανάγκη να ακούει ο ένας τον άλλο, να μελετά την άλλη άποψη, γιατί κανείς δεν έχει ποτέ δίκαιο μόνος του (στ. 707). Όποιος θέλει να ακούει μόνο τον εαυτό του, ακόμη κι αν έχει δίκαιο, αποδεικνύεται άδικος. Το καλό και το κακό, ως εκ τούτου, δεν κατανοείται από τον ποιητή με όρους ηθικολογίας, αλλά πολιτικά.


§4
Πολιτικά σημαίνει ότι ο πολίτης, όπως και ο κυβερνήτης, προάγει το καλό, όταν «κατορθώνει να συνυφάνει τους νόμους της πόλης του, της πάτριας γης, της πολιτικής κοινότητας, με τη δικαιοσύνη των θεών, την κατοχυρωμένη από τους όρκους». Όποιος επιτυγχάνει αυτό τον συνδυασμό χαρακτηρίζεται από τον Σοφοκλή υψίπολις με το νόημα του υψηλού ως μέλους της ανθρώπινης, της πολιτικής κοινότητας. Στην ενάντια περίπτωση χαρακτηρίζεται άπολις, δηλαδή εκείνος που λόγω της εμμονής του στη μονοδιάστατη άποψη, λόγω της υπερβολικής τόλμης, της αυθάδειας, με μια λέξη: λόγω της ύβρεως που διαπράττει «αφήνει το μη καλό να κατοικήσει». Ο άπολις θέτει εαυτόν εκτός πολιτικής κοινωνίας, άρα και εκτός πολιτικής, νοούμενης ως δυνάμει οικουμενικού χώρου που εδράζεται στην εύρυθμη, δημοκρατική λειτουργία της πόλης. Μια δίκαιη πολιτική απόφαση ή πράξη, για να είναι αυθεντικά δίκαιη, πρέπει να λαμβάνει υπόψη όχι μόνο στενά πολιτικούς παράγοντες, αλλά και πολλούς άλλους μη-πολιτικούς. Με αυτό περίπου το νόημα μίλησε και ο Χάιντεγκερ για τη μη-πολιτική διάσταση της πόλης. Αντιγόνη και Κρέων έδειξαν, με τη στάση τους, ότι δεν μπορούν να μετακινηθούν από τις θέσεις τους και να επιτύχουν την πιο πάνω συνύφανση. Ο καθένας, για λογαριασμό του, υπερασπίζεται με τυφλό και απόλυτο τρόπο τη γνώμη του και έτσι γίνεται υβριστής της πόλης, δηλαδή άπολις. Από εδώ συμπεραίνει ο Καστοριάδης πως «η Αντιγόνη του Σοφοκλή είναι μια κορυφή της δημοκρατικής πολιτικής σκέψης και στάσης, που αποκλείει και καταδικάζει το μόνος φρονείν, το οποίο αναγνωρίζει την έμφυτη ύβρη των ανθρώπων, και απαντά σε τούτη με τη φρόνηση»

Πηγή: Hegel-Platon.blogspot.com: Καστοριάδης: το πολιτικό βάθος της Αντιγόνης: Κορνήλιος Καστοριάδης 1922–1997 Ὕβρις και πολιτική

H απειλή της τεχνητής νοημοσύνης είναι μπροστά μας

H απειλή της τεχνητής νοημοσύνης είναι μπροστά μας: Ο καθηγητής Φιλοσοφίας, Θεοφάνης Τάσης, μιλάει στο Liberal για τις πολιτικές αντιφάσεις της εποχής μας, την μελλοντική απειλή της τεχνητής νοημοσύνης, την «εικονιστική κοινωνία» και τον ειδικό ρόλο του φιλοσόφου στις σύγχρονες κοινωνίες. Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα.

- Ζούμε σε μια εποχή διπόλων. Αριστερή-δεξιά αφήγηση της Ιστορίας, ηθικο-οικονομική σύγκρουση Βορρά-Νότου, αποδόμηση-νοσταλγία. Οι πνευματικές ηγεσίες και η λογική του best seller δείχνουν να θέλουν σ'αυτή τη μάχη να υπάρξει μια οριστική επικράτηση. Οφείλει πράγματι ο πολιτικά σκεπτόμενος άνθρωπος να διαλέξει στρατόπεδο; Η πλήρης απόρριψη ενός συστήματος ιδεών ή αξιών του βίου δεν είναι ένα είδος αυτο-ακρωτηριασμού; Μήπως τελικά πολεμώντας τις αντιφάσεις μας, οδηγούμαστε όλο και βαθύτερα στο τέλμα και στην κρίση;

- Ίσως τα δίπολα να μην είναι τόσο πολωμένα όσο μοιάζουν. Για παράδειγμα η αριστερά αντιτίθεται σε αυτό που ονομάζεται παγκοσμιοποίηση, επειδή την αντιλαμβάνεται κυρίως ως επέκταση και επικράτηση του κεφαλαίου, ενώ η δεξιά αντιτίθεται στην παγκοσμιοποίηση υπερασπιζόμενη την εθνική ταυτότητα και την παράδοση. Αμφότερες καταλήγουν να υπερασπίζονται με διαφορετικό τρόπο μια συγκεκριμένη μορφή του έθνους- κράτους. Αλλά και αντιστρόφως ένα μέρος της αριστεράς υπερασπίζεται την παγκοσμιοποίηση όταν διακηρύσσει την αλληλεγγύη προς τους απανταχού αδυνάτους, ενώ ένα μέρος της δεξιάς όταν αγωνίζεται για την οικονομική ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανεκτικότητα.


Αντίστοιχα, η ηθικο-οικονομική σύγκρουση Βορρά και Νότου, τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου κρίσιμη λειτουργία επιτελεί η κοινή ιστορία και η επίκληση κοινών αξιών, όσο και μεταξύ των ημισφαιρίων, λαμβάνει χώρα με πολύ περισσότερες εξαρτήσεις και ομοιότητες μεταξύ των δυο πόλων απ' όσες είναι ορατές με την πρώτη ματιά. Μια ηθική σύγκρουση προϋποθέτει ένα κοινό λεξιλόγιο για την διεξαγωγή της, ενώ μια οικονομική σύγκρουση συνιστά μια στιγμή μιας οικονομικής σχέσης που εξελίσσεται με άγνωστη κατάληξη. Όσον αφορά το τρίτο δίπολο που αναφέρατε έχω την εντύπωση ότι η αποδόμηση θρέφεται συχνά από μια ανομολόγητη νοσταλγία για έναν λιγότερο θρυμματισμένο κόσμο, ενώ η νοσταλγία αναδεικνύοντας ορισμένες πτυχές του παρελθόντος και αποσιωπώντας άλλες προκειμένου να το εξιδανικεύσει επιδίδεται σε μια μεροληπτική αποδόμηση.

Νομίζω, λοιπόν, ότι ο πολιτικά σκεπτόμενος άνθρωπος έχει την δυνατότητα να μην αντιμετωπίζει την πολιτική με όρους στράτευσης, αλλά αναθεωρήσιμης, πλην όμως υπεύθυνης, δέσμευσης. Σε αντίθεση με τα όσα περιγράφει ο Καβάφης στο che fece il gran rifiuto οι μικρές αρνήσεις και καταφάσεις στον βίο τον καθορίζουν πολύ περισσότερο απ' ότι η στιγμή του μεγάλου Ναι ή του μεγάλου Όχι, στιγμή η οποία προήλθε άλλωστε ως συνέπεια του συνόλου των μικρών αρνήσεων και καταφάσεων. Εφόσον, λοιπόν ο πολίτης δεσμεύεται και δεν στρατεύεται δεν τίθεται θέμα αυτοακρωτηριασμού, διότι αναγνωρίζει την αντινομική δομή του κόσμου και συμφιλιώνεται, μέχρι ενός σημείου, και με τις προσωπικές του αντιφάσεις. Αυτές τις αντιφάσεις της κοινωνικής θέσμισης όσο και του εαυτού μπορούμε να τις φανταστούμε σαν ραγισματιές οι οποίες δεν επιδιορθώνονται πλήρως, όμως, όπως έγραψε ο Leonard Cohen, "τα πάντα έχουν ραγισματιές/από τις ραγισματιές μπαίνει το φως".

- Μιας και κλείσατε την απάντησή σας με έναν στίχο θα ξεκινήσω κι εγώ την επόμενη ερώτηση με έναν στίχο. Ο Χέλντερλιν γράφει: "εκεί που βρίσκεται ο μεγαλύτερος κίνδυνος, βρίσκεται και η μεγαλύτερη σωτηρία". Μήπως σήμερα βρισκόμαστε σε μεγάλο κίνδυνο; Κατά την γνώμη σας ποιες είναι οι μεγαλύτερες απειλές που θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα μέσα στα επόμενα 100 χρόνια;

- Ενδεχομένως δυο είναι οι κρισιμότερες προκλήσεις του εικοστού πρώτου αιώνα. Η πρώτη, η οποία έχει αναγνωριστεί εδώ και καιρό χωρίς όμως να έχει σημειωθεί επαρκής πρόοδος στην αντιμετώπισή της, είναι η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Η δεύτερη αφορά την διασύνδεση ανθρώπου και υπολογιστών σ' έναν παγκόσμιο ιστό πραγμάτων (internet of things). Αυτή η διασύνδεση, που συντελείται σήμερα με ταχύ ρυθμό, συνοδεύεται, πρώτον, από την πρόοδο στην βιογενετική ιδίως μετά την εφαρμογή της ρηξικέλευθης τεχνικής crispr, η οποία επιτρέπει μια άνευ προηγουμένου ευκολία και ταχύτητα στην τροποποίηση του γενετικού κώδικα (geneediting), και, δεύτερον, από την πρόοδο στην τεχνητή νοημοσύνη με την ανάπτυξη καινοτόμων αλγορίθμων μάθησης (deep learning).


Οι δυνατότητες που διανοίγονται στους υπολογιστές, οι οποίοι μαθαίνουν πλέον μόνοι τους να… μαθαίνουν, είναι απρόβλεπτες όπως αποκαλύπτει η επιτυχία της τεχνητής νοημοσύνης alphago της Google που νίκησε τον Μάιο και τον νυν παγκόσμιο πρωταθλητή στο παιχνίδι του go, KeJie, έχοντας ήδη νικήσει το 2016 έναν από τους καλύτερους παίκτες όλων των εποχών, τον Lee Sedol. Με βάση αυτή την εξέλιξη, και χωρίς να είμαι απαισιόδοξος, συμμερίζομαι πλέον τις ανησυχίες του φιλοσόφου Nick Bostrom, διευθυντή του Future of Humanity Institute στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, για την έλευση μιας υπερευφυούς νοημοσύνης (superintelligence) στο μέλλον η οποία θα συνιστά μια πρωτόγνωρη απειλή για την ανθρωπότητα.

Στο εγγύς μέλλον όμως η τεχνητή νοημοσύνη θα αλλάξει ριζικά την οικονομία αυξάνοντας τον αριθμό των ανέργων χωρίς να δημιουργεί τον αντίστοιχο αριθμό νέων θέσεων εργασίας, ενώ συγχρόνως θα συνεισφέρει στην περαιτέρω συγκέντρωση του πλούτου σ' έναν μικρό αριθμό πολυεθνικών. Παράλληλα θα διευρύνεται το χάσμα μεταξύ όσων χωρών πρωτοπορούν στην τεχνητή νοημοσύνη, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, και όσων υπολείπονται. Επιπλέον, τα παραπάνω θα λαμβάνουν χώρα σ' ένα περιβάλλον όπου ο κυβερνοπόλεμος, αλλά και η κυβερνοτρομοκρατία θα έχουν ενταθεί επηρεάζοντας αμεσότερα τις ζωές των πολιτών.

- Τι προσδοκά λοιπόν ο στοχαστής σε συνθήκη ακάθεκτης και ανενδοίαστης τεχνολογικής ανάπτυξης και επιβολής; Σε τι ελπίζει ο στοχασμός του;

- Νομίζω ότι η ανθρωπότητα έχει φτάσει σ' ένα σημείο όπου δεν απεικονίζει πλέον τον φυσικό κόσμο, αλλά τον εξεικονίζει ψηφιοποιώντας τον. Σκεφθείτε τον καθένα από εμάς. Διάγουμε δυο βίους, έναν στην φυσική πραγματικότητα ως κορμί και έναν στο διαδίκτυο ως εικόνα. Οι δυο αυτές πραγματικότητες συγχωνεύονται ολοένα περισσότερο σε αυτό που ονομάζω εικονιστική κοινωνία, ωστόσο η εικόνα εαυτού μοιάζει ν' αυτονομείται καθώς αφιερώνουμε ολοένα περισσότερο χρόνο στην φροντίδα της. Η επικοινωνία συντελείται μεταξύ των εικόνων εαυτού στο διαδίκτυο και λιγότερο μέσω της κοινής φυσικής παρουσίας σ' έναν τόπο. Παρά τα συναρπαστικά οφέλη της διασύνδεσης συντελείται ένας ταχύτατος και ερήμην ημών επαναπροσδιορισμός μέσω αλγορίθμων των εννοιών του χώρου, του χρόνου και της εγγύτητας.

Όμως η ανθρωπινότητά μας, τουλάχιστον όπως την γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, καθορίζεται από την εγγύτητα που αναπτύσσεται στην φυσική παρουσία, δηλαδή με την επικοινωνία στον ίδιο τόπο και χρόνο. Πιο συγκεκριμένα, η ικανότητα της ενσυναίσθησης καλλιεργείται και με την σωματική επαφή, με το να νιώθουμε την παρουσία του άλλου κοντά μας, με το να σιωπούμε μαζί ο ένας δίπλα στον άλλο. Στην εικονιστική κοινωνία ο χρόνος και ο τόπος βιώνονται πλέον ως οποτεδήποτε και οπουδήποτε λόγω της διαρκούς προσβασιμότητας στο διαδίκτυο.

Αυτή η εξέλιξη θα κορυφωθεί πιθανώς μελλοντικώς με την συγχώνευση της βιολογικής με την τεχνική εξέλιξη. Με ρωτάτε λοιπόν σε τι ελπίζει ο στοχασμός μου, θα έλεγα στην διαφύλαξη και την εμβάθυνση της ανθρωπινότητας μέσω ενός φρόνιμου αυτοπεριορισμού.

- Ας επιστρέψουμε στο παρόν. Οι σημερινές κοινωνικές και γεωπολιτικές αναταράξεις προξενούν άγχος, αγανάκτηση, λύπη ή απάθεια στους ανθρώπους. Σε αυτές τις συνθήκες ορισμένοι επιλέγουν τον βίο τους, ενώ μερικοί συμβιβάζονται με ό,τι επέλεξαν άλλοι γι' αυτούς. Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε μια αυθεντική καθημερινότητα ανάμεσα στις συμπληγάδες του αγώνα για βιοπορισμό και μιας σχεδόν ψυχαναγκαστικής επιδίωξης της ευτυχίας;

- Δεν το γνωρίζω! Όμως η χειραφέτηση στην Δύση τουλάχιστον μετά τον Διαφωτισμό οδήγησε σε μια πρωτόγνωρη ελευθερία η οποία, παραδόξως, τείνει να μας υποδουλώσει. Η ελευθερία επιλογής είναι τέτοια ώστε να μας καταδυναστεύει στην καθημερινότητα. Έχουμε μετατραπεί σε μηχανές αναζήτησης. Αναζήτησης συντρόφων, φίλων, αντικειμένων και εμπειριών. Διαβάζουμε κριτικές αξιολογώντας τα πάντα. Αναζητούμε διαρκώς το βέλτιστο, ένα βέλτιστο όμως πάντοτε προσωρινό και υπό αναστολή. Παράλληλα, επιδιώκουμε εμμονικά την δική μας βελτιστοποίηση στην εργασία, στην οικογένεια και στις σχέσεις έως ότου καταλήγουμε πρόσφυγες του εαυτού.

Από την άλλη ούτε όσοι αγωνίζονται να πληρώσουν το ενοίκιο ή ν' αγοράσουν τρόφιμα παλεύοντας να επιζήσουν αποτελούν εξαίρεση. Οι επιλογές τους είναι μεν πιο περιορισμένες, αλλά πιο επιτακτικές και η βελτιστοποίησή τους ζήτημα επιβίωσης. Αυτή η αντινομική δομή της ελευθερίας στην εικονιστική κοινωνία μοιάζει ν' απαιτεί πολιτικές του βίου για την διαχείρισή της. Στην διερεύνηση των προϋποθέσεων, των χαρακτηριστικών και των ορίων αυτών είναι αφιερωμένο το ερευνητικό μου έργο των τελευταίων χρόνων.

- Πιστεύετε ότι η φιλοσοφία και ειδικότερα η αρχαία ελληνική φιλοσοφία μπορεί να δώσει απαντήσεις στις σύγχρονες προκλήσεις; Το έργο σας κινείται σε αυτή την κατεύθυνση μπορείτε να μας περιγράψετε πώς αυτή η μελέτη σας έχει επηρεάσει; Πιο συγκεκριμένα, ποιο στοιχείο της συμπεριφοράς σας θεωρείτε ότι οφείλεται στην ενασχόληση αυτή;

- Η φιλοσοφία, τουλάχιστον όπως την αντιλαμβάνομαι εγώ, μπορεί να συνδράμει στο ατομικό επίπεδο στην διαχείριση της ελευθερίας και στην νοηματοδότηση της ζωής σε βίο, ενώ στο κοινωνικό επίπεδο στην ενδυνάμωση της δημόσιας σφαίρας και την καλλιέργεια ενός δημοκρατικού ήθους. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος η φιλοσοφία ως διερώτηση των κυρίαρχων αξιών και αμφισβήτηση των σχέσεων εξουσίας επιτρέπει από την μια στον καθένα να προσανατολιστεί καλύτερα στην καθημερινότητα, να πειραματιστεί με τον εαυτό, να εξερευνήσει στοχαστικότερα επιλογές και από την άλλη εμπλουτίζει την δημοκρατία ωθώντας προς την διεύρυνσή της, αλλά επίσης συμβάλλοντας στην αποφυγή της ύβρεως.

Σε προσωπικό επίπεδο η φιλοσοφία με βοήθησε ν' αναστοχαστώ την θνητότητά μου και ν' αναγνωρίσω τα όρια της αυτονομίας μου. Ίσως έτσι συμφιλιώθηκα κάπως με λάθη του παρελθόντος και έγινα πιο συμπονετικός με τους άλλους. Εφόσον ζητάτε ένα συγκεκριμένο στοιχείο της συμπεριφοράς μου θα έλεγα ότι γελώ συχνότερα και ιδίως με τον εαυτό μου.


- Λένε συνήθως ότι πρέπει πρώτα να αλλάξουμε τον εαυτό για να αλλάξουμε τον κόσμο. Στα βιβλία σας διερευνάτε θέματα ηθικής και πολιτικής φιλοσοφίας αναζητώντας τις προϋποθέσεις για μια τέχνη του βίου. Πιστεύετε ότι μπορεί ν' αλλάξει κάνεις; Πόσο απέχει ο τωρινός εαυτός σας από τον παιδικό σας εαυτό;


- Αθέλητα λόγω του περάσματος του χρόνου και υπό την πίεση των γεγονότων ή ηθελημένα από συνειδητή επιλογή αλλάζει κανείς. Ωστόσο υπό μια έννοια μένει ο ίδιος διότι εξακολουθεί ν' αναγνωρίζει τον εαυτό του και το παρελθόν του. Αν φανταστούμε τον εαυτό ως μια ορχήστρα, τότε δεν αλλάζει μόνο η μελωδία και ο ρυθμός, αλλά και τα μουσικά όργανα. Άλλοτε ακούγονται περισσότερο τα πνευστά και άλλοτε τα κρουστά. Κάποια θέματα επαναλαμβάνονται, ενώ παράλληλα εμφανίζονται καινούργια. Ζητούμενο είναι μια πολυφωνία με όσο το δυνατόν λιγότερο θόρυβο, αλλά και περισσότερο αυτοσχεδιασμό. Και για ν' απαντήσω στην ερώτησή σας έχω την εντύπωση ο παιδικός εαυτός σιγοσφυρίζει κάπου εντός μου.


- Έχοντας διαβάσει τις αναφορές σας στα άρθρα και στα βιβλία σας για μουσικά έργα διαφορετικών ιδιωμάτων διακρίνω την αγάπη σας, αλλά και το θαυμασμό για τα μεγάλα μουσικά έργα και τους συνθέτες. Η μουσική σήμερα έχει κατακτήσει περισσότερη ελευθερία σε μια πιο αυτοσχεδιαστική μορφή, σε σχέση με την παλιά μουσική την οποία διέκρινε περισσότερη αυστηρότητα και αρκετοί περιορισμοί. Η φιλοσοφική σκέψη είχε μια ανάλογη πορεία;


- Η μουσική για μένα είναι σημαντική στην διαδικασία συγγραφής διότι γράφω σχεδόν πάντα ακούγοντας μουσική η οποία κατά κάποιον τρόπο ρυθμοδοτεί και ενίοτε καθοδηγεί την σκέψη μου. Αντιλαμβάνομαι το σκέπτεσθαι ως αυτοσχεδιασμό και ζηλεύω τους μουσικούς για την παγκοσμιότητα και την αμεσότητα της γλώσσας τους. Όντως η μουσική στην εξέλιξή της τόσο συνολικά μέσω της δημιουργίας νέων ειδών από την παλαιά μουσική στην σύγχρονη ηλεκτρονική όσο και εντός του κάθε είδους π.χ. αν μιλάμε για την τζαζ από τον Duke Ellington στον Miles Davis κινήθηκε προς μια μεγαλύτερη ελευθερία. Στην φιλοσοφία αυτό δεν ισχύει μάλλον στο σύνολό της, αλλά ούτε και εντός συγκεκριμένων φιλοσοφικών παραδόσεων.

Ωστόσο υπάρχουν φιλόσοφοι όπως ο Montaigne, o Nietzsche, o Heidegger, o Wittgenstein, o Camus, o Καστοριάδης, η Arendt, o Jankélévitch, ο Flusser, o Kittler ή ο Derrida, για να κατονομάσω ορισμένους που με εμπνέουν, οι οποίοι ανανέωσαν την μορφή του σκέπτεσθαι οδηγώντας την φιλοσοφία σε μια απελευθέρωση από παραδοσιακές μορφές έκφρασης.

- Η σκέψη σας εκτός από το ότι συνδυάζει την αρχαία ελληνική φιλοσοφία με ρεύματα της σύγχρονης φιλοσοφίας περιλαμβάνει και την επιστήμη. Έχετε πτυχίο φυσικής έτσι θέλω να σας ρωτήσω για το πώς σας έχει επηρεάσει όπως επίσης πότε και πόσο βοηθούν τα μαθηματικά και η ποσοτικοποιήσιμη εμπειρία στην βαθύτερη κατανόηση των φαινομένων.

- Ως γνωστόν στην είσοδο της Ακαδημίας Πλάτωνος αναγράφοταν μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω, όμως δεν πιστεύω ότι όσοι δεν διαθέτουν μαθηματική παιδεία δεν δικαιούνται να φιλοσοφούν. Σε ό,τι με αφορά η φυσική καθόρισε ριζικά την σκέψη μου. Ο τρόπος που διαβάζω φιλοσοφικά κείμενα, όπως επίσης ο τρόπος που γράφω έχουν διαμορφωθεί από την επίλυση προβλημάτων στη φυσική. Αναζητώ επίμονα την βέλτιστη δυνατή διατύπωση ενός επιχειρήματος τόσο ως προς την σαφήνεια όσο και ως προς την περιεκτικότητα χωρίς ωστόσο να υποτιμώ την αισθητική διάσταση η οποία στα μαθηματικά έχει ιδιαίτερη σημασία.

Σχετικά με το πότε και πόσο βοηθούν τα μαθηματικά στην βαθύτερη κατανόηση του κόσμου θα έλεγα ότι βοηθούν πάντα, αλλά μέχρι ενός σημείου, διότι η πραγματικότητα δεν ποσοτικοποιείται πλήρως. Η διερεύνηση της ψυχής, της κοινωνίας και της ιστορίας όσο και αν εμπλουτίζεται από την χρήση των μαθηματικών τα υπερβαίνει, διότι περιλαμβάνει την διαύγαση νοήματος το οποίο είναι ανεξάντλητο. Αν μου επιτρέπετε θα έλεγα πώς ό,τι μετρά δεν μπορεί να μετρηθεί.


- Τελευταία ερώτηση αφού αναφερθήκατε στο αμέτρητο, ενώ ο αριθμός των λέξεων αυτής της συνέντευξης είναι δυστυχώς περιορισμένος. Φιλοσοφία σημαίνει ο έρωτας για την σοφία. Μπορεί ένας φιλόσοφος ν' απιστήσει και να ερωτευτεί συγχρόνως ένα πρόσωπο; Θα μπορούσε να ερωτευτεί έναν άλλο φιλόσοφο;

Γιατί όχι; Ο Σωκράτης πιθανώς να ήταν ερωτευμένος με την Ξανθίππη, όπως κι εκείνη ίσως να ήταν μαζί του, τουλάχιστον στην αρχή του γάμου τους, επιπλέον το γεγονός ότι παρέμειναν μαζί, ενώ ο αθηναϊκός νόμος προσέφερε και στους δυο την δυνατότητα διαζυγίου συνιστά ένδειξη ότι αυτός ο γάμος ήταν ως έναν βαθμό αμοιβαία ικανοποιητικός ή έστω όχι τόσο δυσβάστακτος ώστε να χωρίσουν. Ως προς τον έρωτα της σοφίας ουκ ολίγοι φιλόσοφοι "απίστησαν", για να χρησιμοποιήσω την έκφρασή σας. Ο δε Heidegger και ως προς την σύζυγό του επανειλημμένως, ενώ οι Sartre και Beauvoir, αμφότεροι φιλόσοφοι, οι οποίοι επίσης μάλλον υπήρξαν ερωτευμένοι ως ζευγάρι, διατηρούσαν συνειδητά μια ελεύθερη σχέση.

- Αλήθεια, αν σας ζητούσα να ορίσετε τον έρωτα...
- Μια αμοιβαία παρεξήγηση με ημερομηνία λήξης η οποία μερικές φορές δίνει την θέση της στο θαύμα.

- Δεν αντιστέκομαι στον πειρασμό να σας ζητήσω ένα κομμάτι ως μουσική επένδυση για την συνέντευξή μας...

- Αυτή την περίοδο χωρίς δεύτερη σκέψη και όχι μόνο ως μουσική επένδυση για την συνέντευξη Tempo de Αmor των Baden Powell και Vinicius de Moraes.


Ο Θεοφάνης Τάσης γεννήθηκε το 1976 στο Μόναχο όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε Φυσική και Φιλοσοφία στην Ελλάδα και στην Γερμανία όπου εκπόνησε την διδακτορική του διατριβή στο Freie Universität Berlin. Διδάσκει σύγχρονη Φιλοσοφία στο Alpen-Adria Universität. Διετέλεσε Stanley J. Seeger Fellow στο πανεπιστήμιο του Princeton, Marie Curie Fellow στο Université Saint-Louis στις Βρυξέλλες. Έχει διδάξει σε πανεπιστήμια στην Ελλάδα, στην Αυστρία και στην Γερμανία.Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιστρέφονται γύρω από τις έννοιες θνητότητα, εικόνα και πολιτικό. Τα έργα του «Πολιτικές του Βίου: Η Ειρωνεία» (Εκδόσεις Ευρασία, 2012) και «Καστοριάδης, μια φιλοσοφία της αυτονομίας» (Εκδόσεις Ευρασία, 2007) έχουν βραβευθεί με το Καυταντζόγλειο βραβείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στα ελληνικά κυκλοφορούν ακόμη τρία έργα του: «Φάρμακον» (Εκδόσεις Ευρασία) και οι ποιητικές συλλογές «Φυσιολογικά ευρήματα» (Εκδόσεις Κέδρος) και «Απογεύματα στον καπιταλισμό» (Εκδόσεις Τυπωθήτω), ενώ έχει μεταφράσει έργα των Martin Heidegger και Roberto Unger. Το τελευταίο του έργο «Πολιτικές του Βίου ΙΙ: Η επιμέλεια εαυτού στην εικονιστική κοινωνία» θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο από τις Εκδόσεις Αρμός.

source:liberal

zitats

Η μάζα των ανθρώπων ζει μια σιωπηλή απελπισία. Αυτό που καλείται παραίτηση είναι επιβεβαιωμένη απελπισία... Είναι χαρακτηριστικό της σοφίας να μην δρα κανείς απελπισμένα.

ΧΕΝΡΙ ΝΤΕΙΒΙΝΤ ΘΟΡΟ


Life is not merely to be alive, but to be well.

Marcus Valerius Martial


Να εξαφανίσουμε το αβάσταχτο, να ελαττώσουμε τον πόνο, να καλύψουμε την ανάγκη και να πραγματοποιήσουμε το όνειρο.

Νελ Νόντιγκς


Είναι η αναζήτηση της αλήθειας, όχι η κατοχή της αλήθειας που είναι δρόμος φιλοσοφίας. Οι ερωτήσεις της είναι πιο σχετικές από τις απαντήσεις της, και κάθε απάντηση γίνεται μια νέα ερώτηση...
Karl Jaspers


Το πόσο ελεύθερα ζούμε εξαρτάται τόσο από το πολιτικό μας σύστημα, όσο και από το κατά πόσο επαγρυπνούμε για την υπεράσπιση των ελευθεριών μας. Το πόσο πολύ ζούμε εξαρτάται τόσο από τα γονίδιά μας, όσο και από την ποιότητα της φροντίδας μας για την υγεία μας. Το πόσο καλά ζούμε - δηλαδή πόσο στοχαστικά, πόσο αξιοσέβαστα, πόσο ενάρετα, πόσο χαρούμενα, με πόση αγάπη - εξαρτάται τόσο από τη φιλοσοφία μας, όσο και από το πώς την εφαρμόζουμε. Μια ζωή με στοχασμό για την ουσία της είναι μια καλύτερη ζωή και είναι κάτι εφικτό για μας.

Λου Μαρίνοφ, Πλάτωνας όχι Πρόζακ

Δρ Μάνος Δανέζης "Ο Άνθρωπος ως προγραμματιστής της νέας πραγματικότητας"

Διάλεξη του Δρ Μάνου Δανέζη, αστροφυσικού, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με θέμα: «Ο άνθρωπος ως προγραμματιστής της νέας πραγματικότητας» στο Λουτράκι το Σάββατο 17 Ιουνίου 2017.

Στο 27 λεπτό εξηγεί την 4η διάσταση στα μαθηματικά και το πώς αυτή γίνεται αντιληπτή από τις ανθρώπινες αισθήσεις. Μελανές οπές στο 29 λεπτό: ένα παράδειγμα καμπύλωσης που χάνεται στον ορίζοντα, παρόμοια η καμπυλότητα της γης μάς κάνει να χάνουμε τα καράβια από τα μάτια μας.

31 λεπτό: ο Πυθαγόρας είχε δίκιο ότι το σύμπαν είναι αριθμοί. Όλα τα ουράνια σώματα ως πυκνότητες μπορούν να μετατραπούν σε καθαρούς αριθμούς.

Στο 37: Γεωμετροδυναμική του Weeler. Εκτός από το κενό, καμπυλόγραμμο μή Ευκλείδιο διάστημα, δεν υπάρχει τίποτα άλλο στον κόσμο. Το ηλεκτρικό φορτίο, ο ηλεκτρομαγνητισμός και τα υπόλοιπα πεδία (όπως το πεδίο βαρύτητας) είναι μόνο οι εκδηλώσεις της κάμψης του χώρου. Η Φυσική δηλαδή είναι Γεωμετρία. Αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως αισθητή ύλη και ενέργεια δεν είναι παρά ιδεατές μη αισθητές γεωμετρικές μορφές και σχήματα χωρίς μονάδες μέτρησης. Αυτό είπε και ο Πλάτωνας με τα γεωμετρικά στερεά (πλατωνικά στερεά).

44: Η έννοια της πληροφορίας φαίνεται να ταυτίζεται με την έννοια της γεωμετρικής καμπυλότητας, εφόσον και αυτή εκφράζεται με καθαρούς αριθμούς, αλλά επεξεργαζόμενη από κατάλληλο σύστημα επεξεργασίας μετατρέπεται σε εικονική κατάσταση ύλης και ενεργειακής πραγματικότητας.

47: Το πρώτο βήμα ενός νέο πολιτισμού είναι να καταλάβουμε ότι η λεγόμενη "πραγματικότητα" αποτελεί κάτι σαν μια εικόνα ενός παιχνιδιού σε μια οθόνη υπολογιστή.
Σε ένα δεύτερο βήμα πρέπει να αντιληφθούμε ότι είμαστε εμείς οι χειριστές αυτού του υπολογιστή και μπορούμε να χειριστούμε το παιχνίδι πολύ καλύτερα.
Σε ένα τρίτο βήμα πρέπει να αντιληφθούμε ότι αποτελούμε τους προγραμματιστές με αποτέλεσμα να μπορούμε να αλλάξουμε το ίδιο το παιχνίδι.

53: η πρώτη επιστημονική αλήθεια είναι η έννοια της ολικότητας. Το σύμπαν της σύγχρονης επιστήμης είναι ένα ενιαίο σύστημα το οποίο δεν μερίζεται, ούτε αποτελείται από μέρη. Τα πάντα μέσα στο σύμπαν, πειραματικά και όχι μεταφυσικά, είναι ένα, μία απέραντη, ενιαία και αδιαίρετη ενότητα. Σύμφωνα με τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας υπάρχει μόνο το χωροχρονικό συνεχές. Αν διαιρέσω αυτή την ενότητα σε μέρη, οι ιδιότητες των μερών δεν έχουν καμία σχέση με τις ιδιότητες του όλου. Αν διαιρέσω το χωροχρονικό συνεχές και χώρο και χρόνο, ούτε ο χώρος ούτε ο χρόνος το περιγράφουν. Δηλαδή στο σύμπαν ο ανθρώπινος χρόνος δεν υπάρχει.

"Για μας τους ορκισμένους φυσικούς ο διαχωρισμός ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον είναι μόνο μια ψευδαίσθηση, ακόμα κι αν είναι τόσο επίμονη"
Άμπερτ Αϊνστάιν

60
"Ότι υπήρξε κάποτε και ότι θα υπάρξει στο μέλλον, ενυπάρχει ήδη στο παρόν. Μόνο η συνείδησή μας κάνει το διαχωρισμό που δημιουργεί το αίσθημα της ιστορικής ακολουθίας και του περάσματος του χρόνου. Τα αισθήματα όμως είναι ψευδαισθήσεις, δημιουργήματα της συνείδησής μας, του τρόπου που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο".
Sir Fred Hoyle, Astronomer

1:18
Με τον τρόπο αυτό, σε φιλοσοφικό ακόμα επίπεδο, αν θεωρήσουμε ότι η φύση δημιούργησε το πρωτογενές γεγονός της συγκρότησης ενός φυσικού σύμπαντος, η ανθρώπινη φύση έχει τη δυνατότητα του μετασχηματισμού της τελικής μορφής και εξέλιξης των αρχικώς δημιουργηθέντων γεγονότων και πληροφοριών. Έτσι ο άνθρωπος, αν δεν μπορεί να γίνει ο πλάστης, μπορεί να γίνει ο δημιουργός της τελικής μορφής του σύμπαντος, δηλαδή των τελικών επεξεργασμένων πληροφοριών που τελικά θα το διαμορφώσουν στο απώτατο κοσμικό μέλλον.
Μάνος Δανέζης